ΠΩΛΗΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ – ΟΡΟΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΩΣ

ΤΗΣ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ (532 Α.Κ.)

------ . -----

ΑΠ 495/2017

Αν στη πώληση έχει τεθεί ο όρος ότι ο πωλητής διατηρεί την κυριότητα, που εν όλω ή εν μέρει έχει πιστωθεί λογίζεται σε περίπτωση αμφιβολίας ότι η μεταβίβαση της κυριότητας στον αγοραστή επέρχεται μόλις πληρωθεί η αίρεση της αποπληρωμής του τιμήματος, και σε περίπτωση υπερημερίας του αγοραστή, ως οφειλέτης του τιμήματος, ο πωλητής που κατ αρχήν παραμένει όχι μόνον κύριος αλλά και νομέας έχει δικαίωμα α) να απατήσει το τίμημα, β) είτε αφού πρώτα υπαναχωρήσει από τη σύμβαση της πωλήσεως να ασκήσει τα δικαιώματα του από την κυριότητα και ιδίως να ασκήσει διεκδικητική αγωγή κατά του αγοραστή τα δικαιώματα αυτά συρρέουν εκλεκτικά και συνεπώς η επιδίωξη του τιμήματος δεν αποκλείει την μεταγενέστερη άσκηση από τον πωλητή του δικαιώματος υπαναχώρησης. 

ΑΠ 495/2017

Προεδρεύων: Γεράσιμος Φουρλάνος (εισηγητής)

Αρεοπαγίτες: Β. Πέππας, Γ. Λέκκας, Π. Ζωντανού, Αθ. Καγκάνης

Δικηγόροι: Γ. Γκεσούλης (532 ΑΚ)

Πώληση με σύμφωνο επιφύλαξης της κυριότητας: αν ο αγοραστής περιέλθει σε υπερημερία οφειλέτη ως προς την καταβολή του τιμήματος, ο πωλητής δικαιούται, είτε να απαιτήσει την καταβολή του, είτε να υπαναχωρήσει από την πώληση· τα δικαιώματα αυτά συρρέουν εκλεκτικά και, συνεπώς, η επιδίωξη είσπραξης του τιμήματος δεν αποκλείει τη μεταγενέστερη άσκηση από τον πωλητή του δικαιώματος υπαναχώρησης· αν, όμως, προηγηθεί η άσκηση του δικαιώματος υπαναχώρησης, λύεται η σύμβαση πώλησης και αποσβήνεται η υποχρέωση καταβολής του τιμήματος.

Από τη διάταξη του άρθρου 532 ΑΚ, η οποία ορίζει, ότι «αν στην πώληση έχει τεθεί ο όρος ότι ο πωλητής διατηρεί την κυριότητα, ωσότου αποπληρωθεί το τίμημα, σε περίπτωση αμφιβολίας λογίζεται ότι η μεταβίβαση της κυριότητας στον αγοραστή επέρχεται μόλις πληρωθεί η αίρεση της αποπληρωμής του τιμήματος και ότι ο πωλητής, σε περίπτωση υπερημερίας του αγοραστή, έχει δικαίωμα είτε να απαιτήσει το τίμημα, είτε να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση, ασκώντας τα δικαιώματα του από την κυριότητα» προκύπτουν τα εξής: Στα πλαίσια της άνω διάταξης, σε περίπτωση ολικής ή μερικής υπερημερίας του αγοραστή, ως προς την καταβολή του τιμήματος, κατ' αρχήν, ακόμη και επί υπερημερίας του ως προς μία μόνο δόση, ο πωλητής δικαιούται, είτε να εμμείνει στη σύμβαση και να απαιτήσει το τίμημα, η αποπληρωμή του οποίου θα επιφέρει τη μεταβίβαση της κυριότητας στον αγοραστή, είτε, αφού πρώτα υπαναχωρήσει από τη σύμβαση (με οικεία δήλωση, που αποτελεί μονομερή δικαιοπραξία διαπλαστικού χαρακτήρα και δεν υποβάλλεται σε τύπο, επάγεται δε η συντέλεσή της την αναδρομική - ex tunc - λύση της πώλησης), να ασκήσει τα δικαιώματά του από την κυριότητα ή τη νομή των πωληθέντων. Κατά την ορθότερη δε άποψη, η ανωτέρω διάταξη (άρθρου 532 ΑΚ), σε περίπτωση υπερημερίας του αγοραστή, παρέχει στον πωλητή περισσότερες επιλεκτικές αξιώσεις, έτσι ώστε μόνη η εκπλήρωση της μιας να επιφέρει απόσβεση και των λοιπών. Άρα, η επιδίωξη του τιμήματος δεν αποκλείει τη μεταγενέστερη υπαναχώρηση, διότι το δικαίωμα υπαναχώρησης αποσβένεται μόνο με την είσπραξη του τιμήματος. Αντίθετα, όμως, η άσκηση του δικαιώματος υπαναχώρησης αποκλείει τη μεταγενέστερη επιδίωξη του τιμήματος, διότι με μόνη τη δήλωση υπαναχώρησης επέρχεται η εξαρχής διάλυση της σύμβασης και γι' αυτό δεν οφείλεται πλέον τίμημα.